Makale detayını görebilmek için Lütfen Üye olunuz...!
Menkul Sermaye İradı Beyanı
MENKUL SERMAYE İRADI BEYANNAME DÜZENLEME KLAVUZU
2010
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ................................................................................................................. 1
1. MENKUL SERMAYE İRADI SAYILAN GELİRLER........................................ 1
2. MENKUL SERMAYE İRATLARININ YILLIK BEYANNAME İLE BEYAN
EDİLMESİ.................................................................................................... 2
2.1. TUTARI NE OLURSA OLSUN BEYAN EDİLMEYECEK MENKUL
SERMAYE İRATLARI...............................................................................2
2.2. 1.090 TL’LİK TUTARI AŞMASI HALİNDE BEYAN EDİLECEK
MENKUL SERMAYE İRATLARI................................................................3
2.3. 22.000 TL’LİK TUTARI AŞMASI HALİNDE BEYAN EDİLECEK
MENKUL SERMAYE İRATLARI................................................................4
3. İNDİRİM ORANI UYGULANARAK BEYAN EDİLECEK
MENKUL SERMAYE İRATLARI.................................................................. 4
4. DEVLET TAHVİLİ, HAZİNE BONOSU VE EUROBONDLARDAN ELDE
EDİLEN GELİRLER..................................................................................... 5
5. KAR PAYLARININ VERGİLENDİRİLMESİ.................................................... 6
6. YURT DIŞINDA YAŞAYAN VATANDAŞLARIMIZIN ELDE ETTİĞİ
MENKUL SERMAYE İRATLARININ BEYANI.............................................. 7
7. AİLE BİREYLERİ İLE KÜÇÜKLERİN, KISITLILARIN VE MÜMEYYİZ
OLMAYANLARIN DURUMU....................................................................... 8
8. KESİLEN VERGİLERİN MAHSUBU.............................................................. 8
9. BEYANNAMENİN VERİLME ZAMANI VE YERİ............................................ 9
10. HESAPLANAN VERGİNİN ÖDENME ZAMANI VE YERİ............................ 9
11. 2010 YILI GELİRLERİNE UYGULANACAK VERGİ TARİFESİ.................... 9
12. MENKUL SERMAYE İRATLARININ BEYAN DURUMUNA İLİŞKİN
ÖZET TABLO.............................................................................................. 9
13. KONUYA İLİŞKİN ÖRNEKLER................................................................. 12
14. YILLIK GELİR VERGİSİ BEYANNAMESİNİN DOLDURULMASINDA
DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR.............................................................. 20
VERGİNİZİ ÖDEYEBİLECEĞİNİZ ANLAŞMALI BANKALAR......................... 23
GİRİŞ
Bu rehber 2010 yılında menkul sermaye iradı elde eden gerçek kişilere yönelik
olarak hazırlanmıştır. Rehber, gerçek kişilerce elde edilen menkul sermaye
iratlarının beyan edilip edilmeyeceği, beyan edilmesi durumunda hangi şartlar
altında beyan edileceği, beyannamenin verilme zamanı ve verginin ödenmesi
konularında bilgiler sunmak amacıyla hazırlanmıştır. Rehberde, 01.01.2006
tarihinden önce ihraç edilen tahvil/bonolar ile 01.01.2006 tarihinden önce iktisap
edilen menkul kıymetlerden elde edilen gelirlerin vergilendirilmesine yönelik
açıklamalara da yer verilmiştir.
01.01.2006 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere Gelir
Vergisi Kanununa eklenen Geçici 67 nci Madde ile getirilen kaynakta kesinti
esasına dayalı vergileme rejimi hakkında daha ayrıntılı bilgi için Başkanlığımız
internet sayfasında (www.gib.gov.tr) yer alan “G.V.K. Geçici 67 nci Madde
Uygulaması İle İlgili Olarak Gerçek Kişilere Yönelik Vergi Rehberi”ne
bakınız.
1. MENKUL SERMAYE İRADI SAYILAN GELİRLER
Sahibinin ticari, zirai veya mesleki faaliyeti dışında nakdi sermaye veya para
ile temsil edilen değerlerden oluşan sermaye dolayısıyla elde edilen kar payı,
faiz, kira ve benzeri iratlar menkul sermaye iradıdır.
Gelir Vergisi Kanununun 75 inci maddesine göre kaynağı ne olursa olsun
aşağıda yazılı gelirler menkul sermaye iradı sayılmaktadır:
³³ Her çeşit hisse senetlerinin kar payları (temettü gelirleri),
³³ İ ştirak hisselerinden doğan kazançlar (Limited Şirket ortaklarının, iş ortaklıkları
ortaklarının ve komanditerlerin kar payları ile kooperatiflerin dağıttıkları
kazançlar),
³³ Kurumların idare meclisi başkan ve üyelerine verilen kar payları,
³³ Devlet tahvili ve Hazine bonosu faizleri ile diğer her türlü tahvil ve bono faizleri
(Toplu Konut İdaresi, Kamu Ortaklığı İdaresi ve Özelleştirme İdaresince
çıkarılan menkul kıymetlerden sağlanan gelirler dahil olmak üzere),
³³ Her çeşit alacak faizleri,
³³ Mevduat faizleri,
³³ Hisse senetleri ve tahvillerin vadesi gelmemiş kuponlarının satışından elde
edilen bedeller,
³³ İ ştirak hisselerinin sahibi adına henüz tahakkuk etmemiş kar paylarının devir
ve temliki karşılığında alınan para ve ayınlar,
³³ Her çeşit senetlerin iskonto edilmesi karşılığında alınan iskonto bedelleri,
³³ Faizsiz olarak kredi verenlere ödenen kar payları ile kar ve zarar ortaklığı
belgesi karşılığı ödenen kar payları ve özel finans kurumlarınca kar ve zarara
katılma hesabı karşılığında ödenen kar payları (Menkul kıymetler yatırım
fonlarının katılma belgelerine ödenen kar payları dahil),
³³ Repo gelirleri,
³³ Tüzel kişiliği haiz emekli sandıkları, yardım sandıkları ile emeklilik ve sigorta
şirketleri tarafından çeşitli adlarla yapılan ödemeler.
2. MENKUL SERMAYE İRATLARININ YILLIK BEYANNAME
İLE BEYAN EDİLMESİ
Gerçek kişilerce 2010 yılında elde edilen menkul sermaye iratlarının bir kısmı
22.000 TL’yi aşması halinde, bir kısmı ise vergi kesintisine tabi olmadıkları için
1.090 TL’yi aşması halinde yıllık beyanname ile beyan edilecektir.
Menkul sermaye iratlarının yıllık beyanname ile beyan edilip edilmeyeceğine
ilişkin açıklamalar aşağıda yer almaktadır.
2.1. TUTARI NE OLURSA OLSUN BEYAN EDİLMEYECEK
MENKUL SERMAYE İRATLARI
Aşağıda sayılan menkul sermaye iratları tutarı ne olursa olsun beyan edilmez.
Diğer gelirler nedeniyle verilen beyannameye de dahil edilmez.
1. Gelir Vergisi Kanununun Geçici 67 nci maddesi kapsamında vergi
kesintisine tabi tutulmuş olan;
³³ Mevduat faizleri
³³ Özel Finans Kurumlarınca (Katılım Bankaları) kar ve zarara katılma hesabı
karşılığında ödenen kar payları
³³ Repo Kazançları
2. Tüzel kişiliği haiz emekli sandıkları, yardım sandıkları ile emeklilik ve sigorta
şirketleri tarafından yapılan ödemeler,
3. Kurumlar vergisi mükelleflerince 31.12.1998 ve daha önceki tarihlerde
sona eren hesap dönemlerinde elde edilen kazançların dağıtımı halinde,
gerçek kişilerce elde edilen kar payları,
4. Kurumların karlarını sermayeye eklemek suretiyle gerçekleştirdikleri kar
dağıtım işlemlerinde gerçek kişi ortaklarca elde edilen kar payları.
2.2. 1.090 TL’LİK TUTARI AŞMASI HALİNDE BEYAN EDİLECEK
MENKUL SERMAYE İRATLARI
1. Kıyı bankacılığından (off-shore bankacılık) elde edilen faiz gelirleri,
2. Hisse senetleri ve tahvillerin vadesi gelmemiş kuponlarının satışından elde
edilen bedeller (01.01.2006 tarihinden önce ihraç/iktisap edilenler),
3. İştirak hisselerinin sahibi adına henüz tahakkuk etmemiş kar paylarının
devir ve temliki karşılığında alınan para ve ayınlar,
4. Her çeşit senetlerin iskonto edilmesi karşılığında alınan iskonto bedelleri,
5. Yurt dışından elde edilen diğer menkul sermaye iratları (faiz, repo, kar payı
v.b.),
6. Her çeşit alacak faizleri.
Türkiye’de vergi kesintisine tabi olmayan ve istisna uygulanmayan yukarıda
belirtilen menkul sermaye iratları 1.090 TL’lik tutarı aşması halinde yıllık
beyanname ile beyan edileceklerdir.
Burada bahsedilen 1.090 TL’lik tutar bir istisna olmayıp, gelirin beyan edilip
edilmeyeceğinin tespitinde dikkate alınacak bir haddir. Buna göre, menkul
sermaye iradı olarak elde edilen gelir 1.090 TL’yi aşıyorsa, elde edilen gelirin
tamamı beyan edilecektir. Bu had yukarıda belirtilen gelirlerin her biri için ayrı
ayrı uygulanmayacak olup, bu gelirler ile vergi kesintisine tabi olmayan ve
istisna uygulanmayan menkul sermaye iratlarının toplam tutarı dikkate alınarak
hesaplanacaktır.
2.3. 22.000 TL’LİK TUTARI AŞMASI HALİNDE BEYAN EDİLECEK
MENKUL SERMAYE İRATLARI
1. 01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan her çeşit tahvil ve hazine
bonosu faizleri ile Toplu Konut İdaresi, Kamu Ortaklığı İdaresi ve
Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden sağlanan gelirler,
2. Tam mükellef kurumlardan elde edilen kar payları.
Elde edilen gelirin 22.000 TL’yi aşması halinde bu gelirlerin tamamı yıllık
beyanname ile beyan edilecektir. Menkul sermaye iratları toplamının 22.000
TL’yi aşıp aşmadığının tespitinde, indirim oranı ve istisna uygulanabilecek
menkul sermaye iratlarının, indirim oranı ve istisna uygulandıktan sonra kalan
kısımlarının dikkate alınması gerekmektedir.
01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan Devlet tahvili ve Hazine
bonolarından elde edilen gelirlere ilişkin Gelir Vergisi Kanunu’nun
Geçici 59 uncu maddesinde yer alan istisna uygulaması 31.12.2007
tarihinde son bulduğundan, 01.01.2008 tarihinden itibaren bu kıymetlerin
faiz gelirleri ve elden çıkarılması dolayısıyla elde edilen gelirler ile
ilgili olarak istisna uygulaması söz konusu değildir.
3. İNDİRİM ORANI UYGULANARAK BEYAN EDİLECEK
MENKUL SERMAYE İRATLARI
Gelir Vergisi Kanununda bazı menkul sermaye iratlarının enflasyondan
arındırıldıktan sonra kalan tutarlarının vergilendirilmesi öngörülmüştür.
Enflasyondan arındırmaya ilişkin indirim oranı 2010 yılı için %93,4 olarak
belirlenmiştir.
2010 takvim yılında elde edilen menkul sermaye iratlarından, 01.01.2006
tarihinden önce ihraç edilmiş olan ve Gelir Vergisi Kanununun 75 inci maddesinin
ikinci fıkrasının 5 numaralı bendinde sayılan her nevi tahvil ve Hazine bonosu
faizleri ile Toplu Konut İdaresi, Kamu Ortaklığı İdaresi ve Özelleştirme İdaresince
çıkarılan menkul kıymetlerden sağlanan gelirler indirim oranı uygulanmak
suretiyle beyan edilecektir.
01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan, Devlet tahvili ve Hazine
bonosu faiz gelirlerinde gelir vergisi tevkifat oranı %0 olup, oranın sıfır olması bu
gelirlerin tevkifata tabi olma özelliğini etkilememektedir. Devlet tahvili ve Hazine
bonolarında sıfır olan tevkifat oranı, özel sektör tahvillerinden elde edilen faiz
gelirlerinde %10 olarak uygulanmaktadır.
Beyanname verme sınırı olan 22.000 TL’nin hesabında, indirim oranı
uygulanabilecek menkul sermaye iradı tutarı, indirim oranı uygulandıktan sonra
kalan kısım itibariyle dikkate alınacaktır. Bu durumda, başkaca beyanı gereken
gelirlerin bulunmaması halinde, indirim oranı uygulamasından yararlanabilecek
menkul sermaye iradından, gayri safi tutarları toplamı 333.333,33 TL’yi aşmayan
tutarlar için yıllık beyanname verilmeyecektir.
4. DEVLET TAHVİLİ, HAZİNE BONOSU VE
EUROBONDLARDAN ELDE EDİLEN GELİRLER
DEVLET TAHVİLİ ve HAZİNE BONOSU (TL cinsinden) FAİZ GELİRİ
İHRAÇ TARİHİ
01.01.2006 tarihinden önce 01.01.2006 tarihinden sonra
%93,4 oranında indirim uygulandıktan
sonra kalan tutar 22.000 TL’yi aşıyorsa
beyan edilecektir.
Geçici 67 nci madde kapsamında
tevkifata tabi olduğundan beyan
edilmeyecektir.
DEVLET TAHVİLİ ve HAZİNE BONOSU (Dövize, altına veya başka bir
değere endeksli) FAİZ GELİRİ
İHRAÇ TARİHİ
01.01.2006 tarihinden önce 01.01.2006 tarihinden sonra
22.000 TL’yi aşıyorsa beyan edilecektir.
Geçici 67 nci madde kapsamında
tevkifata tabi olduğundan beyan
edilmeyecektir.
EUROBOND FAİZ GELİRİ
Eurobond, dış borçlanma kapsamında çıkarılan menkul kıymet olup, yabancı
para cinsinden ihraç edilen uzun vadeli borçlanma aracıdır. Vergi uygulaması
bakımından da Devlet tahvili ve Hazine bonosu gibi değerlendirilmekle birlikte
Eurobondlar Geçici 67 nci madde kapsamında değildir. Dolayısıyla 2010 yılında
elde edilen ve 22.000 TL’yi aşan Eurobond faiz gelirleri beyan edilecektir.
5. KAR PAYLARININ VERGİLENDİRİLMESİ
Gerçek kişilerce, tam mükellef kurumlardan elde edilen ve Gelir Vergisi
Kanunu uygulaması bakımından kar payı sayılan gelirler aşağıdaki gibidir:
³³ Her nev’i hisse senetlerinin kar payları,
³³ İştirak hisselerinden doğan kazançlar,
³³ Kurumların idare meclisi başkan ve üyelerine verilen kar payları.
Tam mükellef kurumlardan elde edilen ve yukarıda sayılan kar paylarının
yarısı gelir vergisinden istisna olup, kalan tutar vergiye tabi gelir olarak dikkate
alınacaktır. Beyana tabi başka gelirlerin bulunmaması halinde, gelir 22.000 TL’yi
aşıyor ise beyan edilecektir.
Beyan edilen tutar üzerinden hesaplanan gelir vergisinden, kurum bünyesinde
karın dağıtımı aşamasında yapılan %15 oranındaki vergi kesintisinin tamamı
(istisnaya isabet eden kısım dahil) mahsup edilecek olup, mahsup sonrası kalan
tutar genel hükümler çerçevesinde red ve iade edilecektir.
Kurumların 31.12.1998 ve daha önceki tarihlerde sona eren hesap
dönemlerinde elde ettikleri kazançlarını dağıtmaları halinde, gerçek kişilerce
elde edilen bu kar payları, tutarı ne olursa olsun yıllık beyanname ile beyan
edilmeyecektir.
01.01.1999-31.12.2002 tarihleri arasında sona eren hesap dönemlerine ilişkin
olup, kurumlar vergisinden istisna edilmiş kazançlar ile Gelir Vergisi Kanununun
Geçici 61 inci maddesi kapsamında vergi kesintine tabi tutulmuş olan yatırım
indirimi istisnasından yararlanan kazançların dağıtılması halinde, gerçek kişilerce
elde edilen kar paylarının net tutarına elde edilen kar payının 1/9’u eklendikten
sonra bulunan tutarın yarısı vergiye tabi gelir olarak dikkate alınacaktır. Beyan
edilen tutarın 1/5’lik kısmı hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilecektir.
Menkul Sermaye İratlarına ilişkin bildirim doldurulurken, sadece adi komandit
şirketlerin komanditer ortakları, limited şirket ortakları ve anonim şirketlerin kurucu
ortakları ile yönetim kurulu üyesi ortakları ödemiş oldukları Bağ-Kur primlerini
elde edilen menkul sermaye iradı tutarıyla sınırlı olmak üzere indirebileceklerdir.
6. YURT DIŞINDA YAŞAYAN VATANDAŞLARIMIZIN ELDE
ETTİĞİ MENKUL SERMAYE İRATLARININ BEYANI
Çalışma veya oturma izni alarak altı aydan fazla bir süre yurt dışında
yaşayan Türk vatandaşları, Türkiye’de elde ettikleri kazanç ve iratlar bakımından
dar mükellefiyet esasında vergilendirilmektedir. Dar mükellefiyet esasında
vergilendirilecek söz konusu vatandaşlarımızın, Türkiye’de elde ettiği gelirin
tamamı tevkif suretiyle vergilendirilmiş menkul sermaye iratlarından ibaret olması
halinde beyanname verilmeyecektir.
Dar mükellefiyete tabi olanlar, Türkiye’de elde ettikleri ve toplamı 1.090
TL’yi aşan vergi kesintisine tabi tutulmamış ve istisnaya konu olmayan menkul
sermaye iratlarının tamamını, iktisap tarihinden itibaren 15 gün içinde münferit
beyanname ile bildirecek ve vergisini de aynı süre içerisinde ödeyeceklerdir.
Gelir Vergisi Kanununun 3 üncü maddesine göre, resmi daire ve müesseselere
veya merkezi Türkiye’de bulunan teşekkül ve teşebbüslere bağlı olup adı
geçen daire, müessese, teşekkül ve teşebbüslerin işleri dolayısıyla yabancı
memleketlerde oturan Türk vatandaşları tam mükellef sayılarak tam mükellefiyet
esaslarına göre vergilendirilirler.
7. AİLE BİREYLERİ İLE KÜÇÜKLERİN, KISITLILARIN VE
MÜMEYYİZ OLMAYANLARIN DURUMU
Menkul sermaye iradı elde eden aile bireylerinin (eş ve çocuk) beyanname verip
vermeyeceği, aile bireylerinin her birinin, kendi nam ve hesaplarına elde ettikleri
gelirleri önceki bölümlerde yapılan açıklamalar çerçevesinde değerlendirmeleri ile
belirlenecektir. Beyan edilmesi gereken gelirler için aile bireylerinin kendi adlarına
ayrı ayrı beyanname vermeleri gerekmektedir. Verilecek olan beyanname, geliri
elde eden aile bireyi adına düzenlenerek imzalanacaktır.
Beyanname vermek zorunda olan kişinin küçük veya kısıtlı olması ya
da mümeyyiz olmaması hallerinde beyanname, yine geliri elde eden adına
düzenlenmekle birlikte, bu kişiler adına veli, vasi veya bu kişileri temsile yetkili
kayyım tarafından imzalanacak ve hangi sıfatla imzalandığı beyannamede
belirtilecektir.
8. KESİLEN VERGİLERİN MAHSUBU
Menkul sermaye iratları üzerinden kesilen vergilerden beyannameye dahil
edilen gelire isabet eden kısım, beyanname üzerinden hesaplanan vergiden
mahsup edilecektir.
Kar paylarının beyan edilmesi durumunda ise, beyan edilen tutar üzerinden
hesaplanan gelir vergisinden, kar paylarının dağıtımı aşamasında kurum
bünyesinde yapılan vergi kesintisinin tamamı mahsup edilecektir.
9. BEYANNAMENİN VERİLME ZAMANI VE YERİ
1 Ocak- 31 Aralık 2010 döneminde elde edilen beyana tabi menkul sermaye
iratlarının, Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi ile 2011 yılının Mart ayının yirmibeşinci
günü akşamına kadar (1 Mart – 25 Mart) beyan edilmesi gerekmektedir.
Beyanname mükellefin ikametgahının bulunduğu yer vergi dairesine
verilecektir.
10. HESAPLANAN VERGİNİN ÖDENME ZAMANI VE YERİ
Beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisi, 2011 yılının Mart ve Temmuz
aylarında iki eşit taksitte ödenecektir. Birinci taksit 1- 31 Mart 2011, ikinci taksit
ise 1- 31 Temmuz 2011 tarihleri arasında ödenecektir.
Hesaplanan vergi, mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine ödenebileceği
gibi, vergi tahsiline yetkili banka şubelerine de ödenebilecektir.
11. 2010 YILI GELİRLERİNE UYGULANACAK VERGİ
TARİFESİ
Gelir vergisine tabi gelirler,
8.800 TL'ye kadar % 15
22.000 TL'nin 8.800 TL'si için 1.320 TL, fazlası % 20
50.000 TL'nin 22.000 TL'si için 3.960 TL, (ücret gelirlerinde 76.200 TL’nin
22.000 TL’si için 3.960 TL), fazlası
% 27
50.000 TL'den fazlasının 50.000 TL'si için 11.520 TL, (ücret gelirlerinde
76.200 TL’den fazlasının 76.200 TL’si için 18.594 TL), fazlası
% 35
oranında vergilendirilir.
12. MENKUL SERMAYE İRATLARININ BEYAN DURUMUNA
İLİŞKİN ÖZET TABLO
Aşağıdaki tablo, mükelleflerin menkul sermaye iratları dışında, beyanı
gereken başka gelirlerinin olmadığı varsayılarak hazırlanmıştır. Menkul sermaye
iradından başka gelirler de olması durumunda Gelir Vergisi Kanununun 85 ve 86
ncı maddelerinde belirtilen toplama hükümlerine uygun olarak işlem yapılması
gerekmektedir.MA
BEYAN DURUMU ÖZELLİKLERİ
Mevduat faizleri Beyan Dışı
Vergi kesintisine tabi
tutulmuştur. Tutarı ne
olursa olsun beyan
edilmeyeceklerdir.
Özel Finans Kurumlarınca (Katılım Bankası)
Ödenen Kar Payları
Beyan Dışı
Repo Gelirleri Beyan Dışı
01.01.2006 tarihinden itibaren ihraç edilen
Devlet tahvili ve Hazine bonolarının faiz
gelirleri
Beyan Dışı
Tüzel kişiliği haiz emekli sandıkları, yardım
sandıkları ile emeklilik ve sigorta şirketleri
tarafından yapılan ödemeler
Beyan Dışı
Tutarı ne olursa olsun
beyan edilmeyeceklerdir.
Kurumlar vergisi mükelleflerince 31.12.1998
ve daha önceki tarihlerde sona eren hesap
dönemlerinde elde edilen kazançların dağıtımı
halinde, gerçek kişilerce elde edilen kar payları
Beyan Dışı İstisna
Kurumların karlarını sermayeye eklemek
suretiyle gerçekleştirdikleri kar dağıtım
işlemlerinde gerçek kişi ortaklarca elde edilen
kar payları
Beyan Dışı
Tutarı ne olursa olsun
beyan edilmeyeceklerdir.
01.01.2006 tarihinden önce ihraç/iktisap
edilen hisse senetleri ve tahvillerin vadesi
gelmemiş kuponlarının satışından elde edilen
bedeller
1.090 TL’yi aşması halinde tamamı beyan
edilecektir.
Tevkifat ve istisna uygulanmayan gelirlere ilişkin 1.090 TL’lik beyan haddinin aşılması halinde
beyan edileceklerdir.
AYE İRADININ
TÜRÜ
BEYAN DURUMU ÖZELLİKLERİ
İştirak hisselerinin sahibi adına henüz tahakkuk
etmemiş kar paylarının devir ve temliki
karşılığında alınan para ve ayınlar
1.090 TL’yi aşması halinde tamamı beyan
edilecektir.
Tevkifat ve istisna
uygulanmayan gelirlere
ilişkin 1.090 TL’lik beyan
haddinin aşılması halinde
beyan edileceklerdir.
Her çeşit senetlerin iskonto edilmesi karşılığında alınan iskonto bedelleri
Kıyı bankacılığından (off-shore bankacılık) elde edilen faiz gelirleri
Yurt dışından elde edilen diğer menkul sermaye iratları (faiz, repo, kar payı v.b.)
Her çeşit alacak faizleri
01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilen
Devlet tahvili ve Hazine bonosu faiz gelirleri
(TL cinsinden)
%93,4 oranında indirim uygulandıktan
sonra kalan tutar 22.000 TL’yi aşıyorsa
beyan edilecektir.
Tevkifat uygulanan
gelirlere ilişkin 22.000
TL’lik tutarı aşması halinde
beyan edilecektir.
01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilen
Devlet tahvili ve Hazine bonosu faiz gelirleri
(dövize, altına veya başka bir değere endeksli)
İndirim oranı uygulanmayacak olup,
toplam tutarı 22.000 TL’yi aşıyorsa
beyanda bulunulacaktır.
Tevkifat uygulanan
gelirlere ilişkin 22.000
TL’lik tutarı aşması halinde
beyan edilecektir.
1999-2002 tarihleri arasında sona eren
hesap dönemlerinde elde edilen, kurumlar
vergisinden istisna kazançlar ile yatırım
indirimi istisnasından yararlanan kazançların
dağıtımı halinde gerçek kişilerce elde edilen
kar payları
Elde edilen kar payının net tutarına bu
tutarın 1/9’u eklenerek bulunacak tutarın
yarısı gelir vergisinden istisna olup, kalan
tutar 22.000 TL’yi aşıyorsa beyanda
bulunulacaktır.
Her nev’i hisse senetlerinin kar payları
Elde edilen kar payının brüt tutarının
yarısı gelir vergisinden istisna olup, kalan
tutar 22.000 TL’yi aşıyorsa beyanda
bulunulacaktır.
İştirak hisselerinden doğan kazançlar
Elde edilen kar payının brüt tutarının
yarısı gelir vergisinden istisna olup, kalan
tutar 22.000 TL’yi aşıyorsa beyanda
bulunulacaktır.
Kurumların idare meclisi başkan ve üyelerine
verilen kar payları
Elde edilen kar payının brüt tutarının
yarısı gelir vergisinden istisna olup, kalan
tutar 22.000 TL’yi aşıyorsa beyanda
bulunulacaktır.
13. KONUYA İLİŞKİN ÖRNEKLER
ÖRNEK 1:
(01.01.2006 Tarihinden Önce TL Cinsinden İhraç Edilen Devlet Tahvili
Faiz Gelirinin Beyanı)
Bay (A) 2010 yılında, 01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan Devlet
tahvilinden brüt 345.000 TL tutarında faiz geliri elde etmiştir. Elde edilen Devlet
tahvili faiz gelirine indirim oranı uygulandıktan sonra kalan tutar [345.000 TL–
(345.000 TL x %93,4)] = 22.770 TL olmaktadır.
Söz konusu tahvilden elde edilen faiz geliri beyan sınırı olan 22.000 TL’yi
aştığından beyan edilecektir.
Devlet tahvili faiz geliri sıfır oranda vergi kesintisine tabidir. Bu durumda
ödenecek vergi aşağıdaki gibi hesaplanacaktır;
Devlet tahvili faizi 345.000 TL
İndirim oranına isabet eden tutar (345.000 x %93,4) 322.230 TL
Kalan Tutar (345.000 - 322.230) 22.770 TL
Ödenecek Gelir Vergisi 4.167,90 TL
ÖRNEK 2:
(01.01.2006 Tarihinden Önce Döviz Cinsinden İhraç Edilen Devlet Tahvili
Faiz Gelirinin Beyanı)
Bayan (B) 2010 yılında, 01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan döviz
cinsinden Devlet tahvilinden 21.000 TL faiz geliri elde etmiştir.
Bayan (B)’nin elde ettiği faiz geliri, döviz cinsinden Devlet tahvilinden
kaynaklandığı için bu gelire indirim oranı uygulanmayacaktır. 01.01.2006
tarihinden önce ihraç edilmiş Devlet tahvili faiz geliri, sıfır oranında vergi
kesintisine tabi olduğundan ve elde edilen faiz geliri beyan sınırı olan 22.000
TL’yi aşmadığından yıllık beyanname verilmeyecektir.
ÖRNEK 3:
(Alacak Faizi ve Kar Paylarının Beyanı)
Bay (C), 2010 yılında 1.500 TL alacak faizi ve 30.000 TL’de tam mükellef bir
kurumdan kar payı elde etmiştir.
Alacak faizi 1.500 TL
Kar payı geliri 30.000 TL
Beyan edilecek gelir tutarı 1.500 TL
GVK’nın 86/1-d maddesine göre kesinti ve istisna uygulamasına tabi olmayan
menkul sermaye iradı toplamının 2010 yılı için 1.090 TL’yi aşmaması halinde
beyan edilmemesi gerekmektedir. Örnekte 1.500 TL alacak faizi kesinti ve istisna
uygulanmayan bir gelir olup, bu gelirin toplamı 2010 yılı için beyanname verme
sınırı olan 1.090 TL’yi aştığından, 1.500 TL’nin tamamı beyan edilecektir.
Ödevli, tam mükellef bir kurumdan elde ettiği kesintiye tabi tutulmuş 30.000
TL’lik kar payının yarısı gelir vergisinden istisna olduğundan, kalan 15.000 TL,
GVK’nın 86/c maddesi hükmü gereğince 22.000 TL’lik beyanname verme sınırını
aşmadığı için beyan edilmeyecektir.
ÖRNEK 4:
(01.01.2006 Tarihinden Önce İhraç Edilen Devlet Tahvili Faiz Geliri ile
İşyeri Kira Gelirinin Beyanı)
Yılmaz KAYA 2010 yılında, ihraç tarihi 30.09.2005 olan Devlet tahvilinden
900.000 TL faiz geliri ile işyeri olarak kiraya verdiği gayrimenkulünden 55.000
TL brüt kira geliri elde etmiştir. İşyeri için ödenen kira bedelleri üzerinden 11.000
TL’lik gelir vergisi kesintisi yapılmıştır.
Ödevli işyeri kira geliri ile ilgili olarak götürü gider yöntemini seçmiştir.
Ödevlinin elde ettiği faiz gelirine, Devlet tahvili Türk Lirası cinsinden
olduğundan indirim oranı uygulanacak olup, kalan tutar ile işyeri kira geliri tutarı
toplamı 22.000 TL olan beyan sınırını aştığı için Devlet tahvili faiz geliri ve işyeri
kira geliri beyan edilecektir.
Hesaplama aşağıdaki gibi olacaktır;
Devlet tahvili faizi 900.000 TL
İndirim oranına isabet eden tutar (900.000 x %93,4) 840.600 TL
Kalan Tutar (900.000-840.600) 59.400 TL
Gayrimenkul sermaye iradı (işyeri) 55.000 TL
Götürü gider (%25) (55.000 x % 25) 13.750 TL
Safi kira geliri (55.000 TL – 13.750 TL) 41.250 TL
TOPLAM GELİR (59.400 + 41.250 ) 100.650 TL
Hesaplanan Gelir Vergisi 29.247,50 TL
Kesinti Yoluyla Ödenen Vergi 11.000 TL
Ödenecek Gelir Vergisi 18.247,50 TL
ÖRNEK 5:
(01.01.2006 Tarihinden Önce TL Cinsinden İhraç Edilen Devlet Tahvili
Faiz Geliri ile Birden Fazla İşverenden Elde Edilen Ücret Gelirlerinin
Beyanı)
Bayan (E) 2010 yılında, 01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan Devlet
tahvilinden 70.000 TL tutarında faiz geliri elde etmiştir. Bayan (E) ayrıca üç ayrı
işverenden ücret geliri elde etmekte olup, ücret gelirlerinin tamamı tevkif suretiyle
vergilendirilmiştir.
Ücret gelirleri aşağıdaki gibidir:
Birinci işverenden alınan ücret 40.000 TL
İkinci işverenden alınan ücret 10.000 TL
Üçüncü işverenden alınan ücret 13.000 TL
Birinci işverenden alınan ücret geliri hariç, diğer ücretlerin toplamı 22.000 TL
beyan sınırını aştığı için her halükarda ücret gelirleri beyan edilecektir. Ayrıca,
yıl içerisinde tevkif suretiyle ödenen vergiler hesaplanan gelir vergisi tutarından
düşülecektir.
Bayan (E)’nin 01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan Devlet tahvili faiz
gelirine indirim oranı uygulandıktan sonra kalan tutarı [70.000 TL – (70.000 TL x
%93,4) ]= 4.620 TL olmaktadır.
Buna göre Bayan (E)’nin 2010 yılı beyanı aşağıdaki gibi olacaktır;
Devlet tahvili faizi 70.000 TL
İndirim oranına isabet eden tutar (70.000 x %93,4) 65.380 TL
Kalan Tutar (70.000 – 65.380) 4.620 TL
Üç işverenden alınan ücret geliri toplamı 63.000 TL
TOPLAM GELİR (4.620 + 63.000) 67.620 TL
Hesaplanan Gelir Vergisi 17.687 TL
Bu vergiden yıl içerisinde ücret geliri dolayısıyla kesinti (tevkif) yoluyla ödenen
vergiler mahsup edilecektir.
ÖRNEK 6:
(Kar Paylarının Beyanı)
Bay (F) 2010 yılında, tam mükellef bir kurum olan ABC Anonim Şirketinden
brüt 550.000 TL tutarında kar payı (temettü) elde etmiştir. Bu mükellefin başkaca
geliri bulunmamaktadır.
Elde edilen kar payı kurum bünyesinde % 15 nispetinde vergi kesintisine tabi
tutulmuş olup, bu tutar 82.500 TL dir.
Bay (F)’nin elde ettiği kar payının yarısı gelir vergisinden istisna olup, kalan
yarısı 275.000 TL dir. Bu tutar beyan sınırı olan 22.000 TL’yi aştığı için beyan
edilecektir. Kurum bünyesinde yapılmış olan vergi kesintisinin tamamı hesaplanan
vergiden mahsup edilecektir.
Bu durumda, hesaplama aşağıdaki gibi olacaktır;
Kar payı 550.000 TL
İstisna tutarı (550.000 x 1/2) 275.000 TL
Kalan Tutar (550.000 – 275.000 ) 275.000 TL
Hesaplanan vergi 90.270 TL
Mahsup edilecek vergi 82.500 TL
Ödenecek Gelir Vergisi 7.770 TL
ÖRNEK 7:
(01.01.2006 Tarihinden Önce İhraç Edilen Dövize Endeksli Devlet Tahvili
Faiz Geliri ve 01.01.2006 Tarihinden Önce TL Cinsinden İhraç Edilen Hazine
Bonosu Faiz Gelirlerinin Beyanı)
Bay (G) 2010 yılında, 01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan dövize
endeksli Devlet tahvilinden 10.000 TL, 01.01.2006 tarihinden önce TL cinsinden
ihraç edilmiş olan Hazine bonosundan ise 180.000 TL faiz geliri elde etmiştir.
Dövize Endeksli devlet tahvili faiz gelirine söz konusu tahvil dövize endeksli
olduğu için indirim oranı (% 93,4) uygulanmayacak olup, TL cinsinden ihraç edilmiş
olan Hazine bonosu faiz gelirine ise %93,4’lük indirim oranı uygulanacaktır.
Bu durumda hesaplama aşağıdaki gibi olacaktır;
Devlet tahvili faizi 10.000 TL
Hazine bonosu faizi 180.000 TL
İndirim oranına isabet eden tutar (180.000 x %93,4) 168.120 TL
Kalan tutar (180.000 – 168.120 ) 11.880 TL
Toplam Faiz Geliri (10.000 + 11.880) 21.880 TL
Bay (G)’nin 2010 yılında elde ettiği faiz gelirleri toplamı beyan sınırı olan
22.000 TL’nin altında kaldığından beyan edilmeyecektir.
ÇÖZÜMLÜ ÖRNEK
Ekte yer alan beyannamenin doldurulmasında 4 no’ lu örnek esas alınmıştır.
14. YILLIK GELİR VERGİSİ BEYANNAMESİNİN
DOLDURULMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
Beyanname;
³³ Bir örnek doldurulacaktır.
³³ Mavi veya siyah tükenmez kalem kullanılarak BÜYÜK MATBAA HARFLERİ ile
doldurulacaktır.
³³ Her kutuya bir harf veya rakam yazılacaktır.
³³ Okunaklı bir şekilde silinti ve kazıntı yapılmadan düzenlenmesine özen
gösterilecektir.
³³ Rakamlar arasına herhangi bir işaret konulmayacaktır.
³³ Sayısal ifadeler Romen rakamı ile yazılmayacaktır.
³³ Alfabetik karakterler sola, sayısal karakterler sağa yanaşık olarak
yazılacaktır.
³³ Kelimeler arasında bir karakter boşluk bırakılacaktır.
³³ Noktalama işaretinden sonra boşluk bırakılmayacaktır.
³³ 1 -4 No’lu alanlara kimlik bilgileri, nüfus cüzdanında yazılı olduğu şekilde ve
kısaltmadan aynen yazılacaktır. Kimlik bilgilerinin ayrılan alana sığmaması
durumunda, isimler sığdığı kadarıyla yazılacaktır.
³³ 6 No’lu uyruğu alanına, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olanlar T.C. rumuzunu,
başka ülke tabiiyetinde olanlar ise, ülkelerinin Uluslararası Trafik Kodunu
yazacaklardır.
³³ 7 No’lu alanda doğum tarihi gün, ay ve yıl olarak belirtilecektir.
³³ 9 No’lu mesleği alanına, mükellefin esas uğraş konusu yazılacaktır. Birden
fazla meslekle uğraş söz konusu ise ağırlıklı olan yazılacaktır.
³³ 11 - 12 No’lu adres alanına mahalle, cadde / sokak bilgileri yazılacak ve
POSTA KODU muhakkak belirtilecektir. Adres bilgileri açık bir şekilde
alanlara sığıyorsa kısaltma yapmadan yazılacaktır. Alanlara sığmaması
halinde anlaşılır kısaltmalar yapılabilir.
³³ 14 No’lu alana varsa telefon numarası alan kodu ile birlikte yazılacaktır.